در دوران کنونی که با انبوهی از اطلاعات روبه‌رو هستیم، نیاز به یک سیستم مؤثر برای مدیریت دانش شخصی بیش از همیشه حس می‌شود. دیجیتال گاردن (Digital Garden) به‌عنوان یکی از روش‌های جدید و کارآمد در این زمینه، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این مقاله، به بررسی دقیق دیجیتال گاردن، فواید و راهنمای استفاده از آن برای مدیریت دانش شخصی می‌پردازم.
مسئله من در این نوشته معرفی تکنیک‌ها و روش‌هایی برای شیوۀ نگارش یادداشت‌ها نیست. در تکنیک‌های یادداشت‌برداری مفصل در این مورد توضیح دادم و اشاره کردم که با استفاده از تکنیک‌های مختلف مثل لایه‌بندی مطالب، اتمی نوشتن، کشیدن نقشه‌های ذهنی یا مفهومی و ساخت یادداشت‌های بصری می‌توانید یادداشت‌های بهینه و کارآمد بنویسید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید در مورد یک سیستم و روش کارآمد برای ساماندهی و مدیریت یاددشت است. ما می‌خواهیم برای ذهن‌مان یک خطی مشی تعریف کنیم تا دستور بدهیم چطور فکر کند، چه محتوایی را مصرف کند و چطور آنها را ذخیره کند. کدام محتوا را دور بریزد کدام را نگه دارد، مطالب ذخیره شده را چه طور بایگانی کند. چگونه از فولدرها، لینک‌ها، تگ‌ها و متاداده‌ها برای یکپارچگی و انسجام مطالب استفاده کند.
بدون تردید مغز طبیعی ما به‌تنهایی نمی‌تواند این کار را به‌عهده بگیرد به‌همین خاطر باید یک مغز دوم بسازیم و این وظایف را به آن محول کنیم. دیجیتال گاردن سیاست‌های کلی را تعریف می‌کند. نرم‌افزارهای یادداشت‌برداری هم ابزار اجرای این دستورات را فراهم می‌کنند.
البته روش‌های دیگری هم مثل Zettelkasten و PARA Method وجود دارد که هر کسی باتوجه‌به نیاز و سبک یادگیری خود یکی از آنها را انتخاب می‌کند. من از دیجیتال گاردن استفاده می‌کنم چون علاوه بر اینکه این روش مطابقت بیشتری با نیاز و شخصیت آموزشی من دارد، به گمانم این روش تاثیر شایانی در بهبود یادگیری دارد.
دیجیتال گاردن چیست؟
دیجیتال گاردن یک روش پیشرفته برای سازماندهی و مدیریت دانش است که به شما اجازه می‌دهد اطلاعات، ایده‌ها و دانش خود را به‌صورت منظم و خلاقانه ساماندهی کنید.
تصور کنید یک زمین حاصل‌خیز دارید که بذر دانش را در آن می‌کارید. محتوایی که مطالعه می‌کنید همچون خاک بستر رشد بذرها را فراهم می‌کند. هر بذری که می‌کارید در این خاک ریشه دوانده و از آن تغذیه می‌کند. شما به‌عنوان باغبان از این بذرها مراقبت کرده و آنها پرورش می‌دهید. پس از جوانه‌زدن و رویش شاخه‌ها و برگ‌ها، قسمت‌های اضافی و زائد را هرس می‌کنید. آنها را پیوند می‌زنید و در نهایت محصول آن را برداشت کرده و به دیگران عرضه می‌کنید.
شاید فکر کنید این فقط استعاره‌ای جذاب برای خوش رنگ و لعاب جلوه‌دادن این روش است. اما در ادامه با توصیف دیجیتال گاردن و بررسی اصول و قواعد آن به‌وضوح متوجه می‌شوید که هر کلمه‌ای از خاک و بذر گرفته تا پیوند و محصول، همه به مفاهیم و توصیه‌های خاصی اشاره دارند. اینطور نیست که ابتدا سیستمی ایجاد شده و سپس استعاره‌ای برای جذاب کردن آن انتخاب شده باشد؛ بلکه این واژه‌ها به‌طور دقیق و هدفمند انتخاب شده‌اند تا به بهترین شکل ممکن روند و فرآیند این روش را توضیح دهند.
دیجیتال گاردن چگونه کار می‌کند؟
فرایند یادداشت‌برداری در دیجیتال گاردن را می‌توان در چهار مرحله خلاصه کرد:
۱. آماده‌سازی زمین
برای شروع، باید مشخص کنید ذهنتان به‌طور‌دقیق از چه چیزی تغذیه می‌کند. در استعاره دیجیتال گاردن محتوایی که مصرف می‌کنید همان خاکی است که بستر رشد و پروش باغ ذهنتان را مهیا می‌کند.
احتمالا شما هم محتوای زیادی مصرف می‌کنید. کتاب‌ها، مقالات، دوره‌های آموزشی، بلاگ پست‌ها، پادکست‌ها، کتاب‌های صوتی، ویدئوها، وبینارها، توییت‌ها و… از جمله محتواهایی هستند که ما از آنها استفاده می‌کنیم. هر چیزی که مطالعه یا مشاهده کردید به دقت یادداشت کنید تا بتوانید نظارت کامل و جامعی بر آنها داشته باشید. به این ترتیب مطمئن می‌شوید که خاکی غنی و مناسب برای رشد ایده‌ها و افکارتان فراهم کردید.
وسعت و عمق این خاک هم بستگی به خودتان دارد. هرچه محتوای بیشتری مصرف کنید، باغ گسترده‌تری خواهید داشت. کیفیت این محتوا هم در عمق و مرغوبیت خاک اثرگذار است. محتوای زرد، بیهوده و بی‌ثمر خاک سست و ضعیف می‌سازد. در چنین شرایطی گیاهان رشد نمی‌کنند و ریشه‌ها نمی‌توانند عمیق شوند. بنابراین اولین قدم شما باید آماده‌سازی یک زمین خوب باشد. این کار را با دقت در انتخاب محتوا شروع کنید.
۲. کاشت
بعد از آماده‌سازی زمین نوبت به مرحله کاشتن می‌رسد. پیش از توضیح این مرحله لازم است به تفاوت دو واژه یادداشت‌برداری و یادداشت‌سازی اشاره کنم.
یادداشت‌برداری (Note Taking): به ثبت و ضبط اطلاعات به دست آمده از منابع مختلف مانند کتاب‌ها، مقالات، سخنرانی‌ها و کلاس‌های درسی اشاره دارد. هدف اصلی یادداشت‌برداری، حفظ و ذخیره اطلاعات برای مراجعه بعدی است. در این فرآیند، ما نکات مهم، ایده‌ها و اطلاعات کلیدی را به شکلی خلاصه و سازمان‌یافته می‌نویسیم تا بتوانیم به راحتی به آنها دسترسی پیدا کنیم.
یادداشت‌سازی (Note Making): مرحله‌ای پیشرفته‌تر است که به تحلیل، ارزیابی و ترکیب اطلاعات دریافتی می‌پردازد. در این فرآیند، ما فراتر از ثبت اطلاعات رفته و تلاش می‌کنیم تا آنها را به دانش کاربردی و شخصی تبدیل کنیم. یادداشت‌سازی شامل بازاندیشی درباره اطلاعات، ارتباط دادن آنها با دانش قبلی، و استخراج نتایج و مفاهیم جدید است.(+)
هر دو روش یادداشت‌برداری و یادداشت‌سازی در فرآیند یادگیری نقش مهمی دارند. یادداشت‌برداری به ما کمک می‌کند تا اطلاعات را به صورت منظم و قابل دسترس نگه داریم، در حالی که یادداشت‌سازی به ما اجازه می‌دهد تا این اطلاعات را به دانش کاربردی تبدیل کنیم و به درک عمیق‌تری از مطالب دست یابیم.
فعالیت‌هایی که در مرحله اول(آماده‌سازی زمین) انجام می‌دهید فقط شامل یادداشت‌برداری می‌شود. پس برای طی کردن سطوح بالاتر یادگیری باید اقدامات بیشتری انجام دهید. به همین منظور در مرحله دوم(کاشتن) با یادداشت‌سازی تلاش کنید فرایند یادگیری را موثرتر و کارآمدتر کنید.
یادداشت‌سازی به ما اجازه می‌دهد از اطلاعات و دانشی که به‌دست می‌آوریم، بهره‌وری بیشتری داشته باشیم. پس هر زمان که از مرحله یادداشت‌برداری عبور کردید، نگاهی به ذهنتان بیندازید. اگر احساس کردید قسمتی از زمین شما خالی است، یعنی شما در زمینهای مطالعه کرده و اطلاعات زیادی کسب کرده‌اید اما هنوز نتوانسته‌اید به درستی از آنها استفاده کنید.
ما در این مرحله تلاش می‌کنیم از ورودی‌ها خروجی بگیریم. این مرحله به ما کمک می‌کند تا از دانشی که کسب کردیم، ارزش و نتیجه بیشتری بگیریم و بتوانیم آن را به شکل موثرتری در زندگی روزمره خود به کاربگیریم.
۳. داشت
بیشتر اوقات بعد از یادداشت‌برداری، نوشتههایمان را به حال خود رها می‌کنیم و دیگر به سراغشان نمی‌رویم. درست مثل کارتون‌ها نوشته را داخل بطری انداخته و به دریا می‌سپاریم به امید اینکه روزی به دست کسی برسد. اما در دیجیتال گاردن با کاشتن بذر تازه ماجرا آغاز می‌شود.
برای اینکه افکار و ایده‌های‌تان رشد کنند و به باربنشینند، باید به طور مداوم به آنها رسیدگی کنید؛ درست مثل مراقبت از یک باغ. بعد از کاشت بذر، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که گیاهان به خودی خود رشد کنند و محصول بدهند. آنها به آبیاری، نور خورشید و حذف علف‌های هرز نیاز دارند. به همین ترتیب، یادداشت‌ها هم نیاز به بازبینی، اصلاح و ویرایش دارند.
باید به طور منظم به یادداشت‌های‌تان سر بزنید، آنها را ارزیابی کنید و تغییرات لازم را اعمال کنید. اگر چیزی نیاز به حذف یا اضافه شدن دارد، آن را انجام دهید. اگر روابط جدیدی کشف کردید آنها را مشخص کنید. اگر مطالب به اندازه کافی رشد نکرده‌اند و به سطح پیچیده‌تری از یادگیری نرسیده‌اند، با دقت و رسیدگیِ بیشتر تلاش کنید آنها را بهبود بخشیده و ارتقاء دهید.
با مراقبت و توجه مداوم، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که بذر افکار و ایده‌های‌تان نه تنها ازبین نمی‌روند، بلکه رشد می‌کنند و به ثمر می‌نشینند، درست مانند یک باغ که با مراقبت مداوم به گل‌ها و میوه‌های زیبا تبدیل می‌شود.
۴. برداشت
در مرحله نهایی، زمان انتشار یادداشت‌ها فرا می‌رسد. در این مرحله، به دیگران اجازه می‌دهیم که از باغ ذهن‌ما دیدن کنند. درب این باغ همیشه باز است، اما این ما هستیم که تصمیم می‌گیریم چه قسمت‌هایی را برای نمایش عمومی آماده کنیم و چه بخش‌هایی را پنهان نگه داریم.
انتشار یادداشت‌ها زمان مشخصی ندارد. می‌توانید از همان لحظه که ایده‌ای در ذهنتان جوانه میزند، آن را با دیگران به اشتراک بگذارید یا صبر کنید تا شاخ و برگ بیشتری بگیرد و حتی به ثمر برسد. کمال‌گرایی را کنار بگذارید؛ انتشار یادداشت‌ها نیازی به کامل بودن آنها ندارد. هر زمانی که احساس کردید یادداشت‌تان شکل گرفته، آن را منتشر کنید. با گذشت زمان و دریافت بازخورد از دیگران، یادداشت‌های‌تان کامل‌تر خواهند شد.
اشتراک‌گذاری یادداشت‌ها فرصتی فراهم می‌کند تا از نقد و نظر دیگران بهره‌مند شویم و نقاط ضعف نوشتههایمان را برطرف کنیم. این یک معامله برد-برد است که هر دو طرف از آن سود می‌برند. با این کار، نه‌تنها دانش و بینش خود را با دیگران به اشتراک می‌گذاریم، بلکه از بازخوردهای آنها برای بهبود و تقویت یادداشت‌هایمان استفاده می‌کنیم. به این ترتیب، هم خودمان پیشرفت می‌کنیم و هم به غنای محتوای موجود در جامعه کمک می‌کنیم.
اصول و قواعد دیجیتال گاردن
تا اینجا با نحوه‌کار دیجیتال گاردن آشنا شدید و همین الان می‌توانید باغ ذهنتان را راه‌اندازی کنید.
البته نکات و توصیه‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود سطح باغبانی شما ارتقاء پیدا کند. به کار بستن این توصیه‌ها موجب بهره‌وری بیشتر و افزایش یادگیری شما خواهد شد.
۱. دور زمین‌تان حصار بکشید
مغز ما ظرفیت محدودی دارد. نمی‌توان انتظار داشت مثل یک هارد دیسک با گنجایش نامحدود هر اطلاعاتی را در آن ذخیره کرده و بعدا بدون مشکل به آنها دسترسی پیدا کنیم. به خصوص در دنیای امروز که سیل اطلاعات به سمت ما روانه می‌شود برای جلوگیری از پراکندگی و شلوغی ذهن باید اقدامات هوشمندانه‌ای انجام دهیم.
هر محتوایی صلاحیت حضور در ذهن‌ما را ندارد. نباید اجازه دهیم زمین‌مان با اطلاعات بیهوده و بی‌ارزش اشغال شود. باید با دقت انتخاب کنیم به مطالب سطحی و بی‌فایده اجازه ورود ندهیم.
البته این به معنای کم‌خوانی و دوری از یادگیری نیست. همچون یک فرمانده که به دنبال گسترش قلمرو خود است، ما نیز به محتواهای معتبر و ارزشمند حمله می‌کنیم و آنها را تصاحب می‌کنیم؛ اما یک فرمانروای زیرک هرگز نیروهای خود را برای تصرف زمینهای بایر و لم‌یزرع نمی‌فرستد. او به دنبال سرزمینی می‌رود که غنی‌ترین منابع را دارد.
پس حصار کشیدن به معنای محدود کردن و جلوگیری از توسعه دانش نیست، بلکه روشی هوشمندانه برای حفاظت و نگهداری از خزانه دانش ماست.
۲. روابط را کشف کنید
یکی از مهم ترین مسائل در مدیریت دانش شخصی حفظ انسجام و یکپارچگی مطالب است. برای بهبود یادگیری باید ساختارمند فکر کنیم و مشخص کنیم هر قطعۀ دانش، کجای ساختار ذهنی ما قرار دارد. آیا این مطلب با سایر مطالب مرتبط است؟ کیفیت این رابطه به چه شکل است؟ مکمل مباحث قبلی است یا مخالف آنها؟
در مرحله یادداشت‌سازی باید همواره این ارتباطات را بررسی کرده و پاسخ شفاف و روشنی برای این سوالات پیدا کنید. بعد از پیدا کردن روابط با استفاده از لینک‌های داخلی می‌توانید مطالب را به یکدیگر متصل کنید. لینک‌ها مثل نخ تسبیح از بین دانه‌ها عبور کرده و شبکه‌ای منسجم و ساختارمند می‌سازند.
پس برای بهره‌وری بیشتر و بهبود یادگیری مثل یک دیپلمات دنبال روابط باشید. نوشته‌ها را تحریم نکنید و از منزوی شدن باغچه‌تان جلوگیری کنید. اجازه بدهید پیوندها و ارتباطات متعددی شکل بگیرد.(+)
اگر قصد دارید لینک‌سازی داخلی را به شکل حرفه‌ای انجام دهید چند پیشنهاد برای شما دارم:
پیشنهادهایی برای لینک سازی داخلی
یک. سنگ زیربنای مباحث را مشخص کنید
وقتی یادداشت‌برداری می‌کنید به تدریج مطالب حول یک موضوع مشخص افزایش می‌یابد. در این مرحله به یک یادداشت کلیدی نیاز دارید که محوریت کلی بحث را بیان کرده و اولویت و ترتیب نوشته‌ها را مشخص کند. این یادداشت در واقع سنگ زیربنای مباحث شماست که هسته‌ی مرکزی مطالب را تشکیل می‌دهد. می‌توانید نوشته‌های مرتبط را به آن ارجاع داده و شبکه‌ای ساختارمند و منسجم از آموخته‌های خود بسازید.
دو. محتوای یتیم را شناسایی کنید
محتوای یتیم اصطلاحی است که در سئو مطرح می‌شود. محتوای یتیم به صفحاتی گفته می‌شود که بک‌لینک داخلی ندارد. یعنی از هیچ یادداشتی به آنها ارجاع داده نشده است. سئوکارها با لینک‌سازی تلاش می‌کنند علاوه بر معرفی صفحات به موتورهای جتسجو مثل گوگل، احتمال خواندن این صفحات توسط کاربران را افزایش دهند.
محتوای یتیم فقط اختصاص به کارشناسان سئو و طراحان وب سایت ندارد. به این ترتیب شما نیز می‌توانید با شناسایی محتوای یتیم و لینک‌سازی قوی از پراکندگی نوشته‌های‌تان جلوگیری کنید.
اگر از نرم افزار ابسیدین(Obsidian) استفاده کنید به راحتی می‌توانید از بخش backlink و Graph view محتوای یتیم را شناسایی کنید. به‌عنوان نمونه به همین سایت که با کمک ابسیدین و کوارتز ساخته شده نگاه کنید. بخش «نمای گراف» را باز کنید. نقطه‌هایی که به اطراف پراکنده شدند و هیچ اتصالی با سایر نقاط ندارند محتوای یتیم هستند. در بخش «بک‌لینک» نیز فهرست نوشته‌ها نشان می‌دهد که این یادداشت محتوای یتیم نیست چون از صفحات مختلفی به آن ارجاع داده شده است.
سه. از میوه‌های پیوندی الهام بگیرید
بعضی از روابط کاملا آشکار و محسوس است. به محض بازخوانی مطالب متوجه می‌شوید که این نوشته ارتباطی با مطالب قبلی دارد. فقط نیاز به پیدا کردن و کشف کردن دارد. اما همیشه ارتباط بین مطالب شفاف و واضح نیست. ممکن است در ظاهر هیچ ارتباطی بین مطلب الف و ب نباشد اما یک ذهن خلاق می‌تواند از بین مطالب نامربوط اتصال‌های جدید ایجاد کند. درست مثل میوه‌های پیوندی. میوه الف هیچ ربطی به میوه ب ندارد اما باغبان کنجکاو شاخه‌ای از درخت الف را به شاخه‌ای از درخت ب پیوند میزند و محصول سومی از آن برداشت می‌کند. به این ترتیب ارتباط میان بعضی از مطالب نه با کشف کردن بلکه با خلق کردن به دست می‌آید.
چهار. از تگ‌ها استفاده کنید
علاوه بر لینک‌ها، تگ‌ها نیز می‌توانند در ساختن روابط موثر باشند. تگ‌هایی را انتخاب کنید که به خوبی محتوای شما را توصیف کنند و مرتبط با موضوع باشند. به تدریج با استفاده از تگ‌ها در نوشته‌های مرتبط فهرستی از کلمات کلیدی خواهید داشت که مطالب مختلف را به یکدیگر متصل می‌کند.
من معمولا برای یادداشت‌هایی که در بخشی از متن به یک مفهوم مشترک اشاره کرده‌اند -هرچند در اصل بحث متفاوت و مجزا هستند- از تگ‌ها استفاده می‌کنم. همچنین برای مطالب مرتبطی که هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند و نمی‌توان از سنگ زیربنا برای آنها استفاده کرد. مثلا در چندین نوشته به هوش مصنوعی اشاره کردم اما هنوز اطلاعات کامل و ساختاریافته‌ای در این مورد کسب نکردم. با استفاده از تگ
#هوش_مصنوعیمیتوانم اتصال بین این خرده نوشته‌ها را حفظ کرده و به‌مرور با انباشته شدن اطلاعات بیشتر، یک یادداشت کامل و جامع بنویسم.
۳. باغچه‌بندی کنید
یک باغبان خوش‌سلیقه زمین مرتب و منظمی دارد. بذرهای مشابه را نزدیک هم می‌کارد، نهال‌هایی که شیوه آبیاری و نگهداری همسانی دارند را در یک محوطه قرار می‌دهد. برای مدیریت دانش شخصی نیز ایجاد نظم، در نگهداری و دسترسی به اطلاعات اهمیت فراوانی دارد. ساماندهی مطالب باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به آنها راحت و سریع باشد.
دسته بندی مطالب یکی از راه‌های معمول برای ایجاد نظم است. استفاده از پوشه‌ها بر اساس موضوعات مختلف می‌تواند به ایجاد نظم و دسترسی آسان کمک کند. اما این کار ممکن است به مرور زمان به یک مشکل تبدیل شود. پوشه‌ها اجازه ارتباط با سایر مطالب را سلب کرده و نوشته‌ها را زندانی می‌کنند. فرض کنید یادداشتی بین سه موضوع الف ب و ج مشترک است. اگر در فولدر الف باشد ارتباطش با موضوع ب و ج مشخص نمی‌شود. کپی کردن آن در هر سه فولدر هم روش مناسبی نیست. استفاده از پوشه‌ها هرچند برای ساماندهی مطالب مفید است اما مانع برقراری روابط و اتصال نوشته‌ها می‌شود.
برای غلبه بر این مشکل، استفاده از لینک‌ها و تگ‌ها بسیار مفید است. از پوشه‌ها صرفا برای تفکیک و دسته بندی کلی نوشته‌ها استفاده کنید و تلاش کنید با لینک سازی و برچسب‌گذاری دقیق، اتصال بین نوشته‌ها را حفظ کنید.
البته یک روش بهتر و بهینه‌تر هم برای طبقه بندی مطالب وجود دارد؛ استفاده از پایگاه داده. پایگاه داده نه تنها محدودیت پوشه‌ها را ندارد بلکه دسترسی به مطالب را آسان‌تر و دقیق تر می‌کند. می‌توانید برای هر یادداشت متاداده‌های مختلف تعریف کرده تا هنگام مراجعات بعدی نوشته‌ها را بر اساس معیارهای مشخص شده پیدا کنید. نرم‌افزارهایی مانند Obsidian و Notion به شما اجازه می‌دهند به راحتی برای نوشته‌ها متاداده تعریف کرده و یک پایگاه داده جامع و پویا بسازید.
به این ترتیب با ترکیب روش‌های بالا (پوشه بندی، لینک‌سازی، تگ‌گذاری، ایجاد پایگاه داده) می‌توانید ساختاری منظم و کارآمد برای مدیریت دانش شخصی ایجاد کنید. این موارد علاوه بر دسترسی سریع به اطلاعات، ارتباط بین مطالب را حفظ کرده و از پراکندگی آنها جلوگیری می‌کنند.
اگر قصد دارید از پایگاه داده استفاده کنید می‌توانید برای متاداده‌ها از این موارد استفاده کنید:
پیشنهادهایی برای استفاده از متاداده‌ها
- عنوان مستعار: عناوین دیگری برای یادداشت انتخاب کنید که در صورت فراموشی عنوان اصلی بتوانید آنها را پیدا کنید.
- تاریخ ایجاد: تاریخ ایجاد یادداشت.
- تاریخ آخرین بروزرسانی: آخرین باری که نوشته را اصلاح یا ویرایش کردید.
- موضوع: دسته بندی مطالب بر اساس موضوع مانند
اجتماعی-سیاسی-تاریخی-هنری.- وضعیت رشد: میزان پیشرفت یادداشت از نظر محتوایی مثلا
🌱نهالبرای ایدههای اولیه و گذرا -🌿درختچهبرای نوشته‌هایی که کمی سر و سامان گرفتند -🌳همیشه سبزبرای مطالبی که تقریبا کامل هستند.- مرحله انجام: وضعیت انجام و تکمیل یادداشت مانند
⬜پیش نویس-🟨درحال انجام-🟩تکمیل شده-🟥لغو شده.- سطح یادگیری: سطح یادگیری محتوای یادداشت مانند
👨🏫دانستن-🧠درک کردن-✨کاربردی کردن-🔎تحلیل کردن-👨⚖️ارزیابی و قضاوت-💡خلق و ترکیب.
۴. محتوای همیشه سبز بنویسید
اصطلاح همیشه سبز ریشه در گیاه شناسی دارد و به گیاهانی گفته می‌شود که در همۀ فصل‌های سال برگ دارند مثل درخت کاج و سرو. در تولیدمحتوا، محتوای همیشه سبز به محتوایی اشاره دارد که ماندگاری بالایی دارد و با گذر زمان از اهمیت و اعتبار آن کاسته نمی‌شود و همیشه برای مخاطبان مفید و جذاب باقی می‌ماند. بنابراین محتوای همیشه سبز نمی‌تواند شامل اخبار، گزارش‌های آماری و یادداشت‌های مناسبتی باشد.
البته انتظار نمی‌رود همه یادداشت‌هایی که می‌نویسید همیشه سبز باشند. باغ شما شامل محتوای سبز و غیر سبز است اما به تدریج تلاش کنید محتوای زود گذر خود را به محتوای دائمی و بدون تاریخ انقضاء تبدیل کنید.
اگر قصد دارید در مورد محتوای همیشه سبز اطلاعات بیشتری کسب کنید مقالات زیر منابع خوبی هستند:
۴. مخلوط بکارید
یکی از روش‌های مؤثر در باغبانی، کشت مخلوط است. داشتن یک باغ با تنوع محصولات مختلف جذاب‌تر و پربارتر است. اگر از ابزارهای دیجیتال برای یادداشت‌برداری استفاده می‌کنید، از همه قابلیت‌ها و امکانات موجود بهره ببرید. یادداشت های شما لزوما محدود به متن نیستند، می‌توانید از فایل صوتی، تصویری و ویدئویی استفاده کنید. می‌توانید صدای خودتان را ضبط کنید. اگر توانایی دارید یادداشت‌های بصری بکشید و از نقشه‌های ذهنی یا مفهومی استفاده کنید.
همانطور که در مرحله اول (آماده سازی زمین) منابع مصرفی شما محدود به کتاب نبود و همه چیز مثل پادکست، ویدئو، دوره، وبینار، فیلم و مستند را ثبت کردید، در مرحله دوم (کاشت) هم از فرم‌های مختلف استفاده کنید.
۵. مستقل باشید
برای موفقیت در دیجیتال گاردن باید مالکیت کاملی بر محتوای خود داشته باشید. استفاده از زمینهای کرایه‌ای مناسب نیست؛ بذرهای خود را در زمین دیگران نکارید. یک باغبان دوراندیش خودمختار و غیروابسته عمل می‌کند. اگر در زمین دیگران باغبانی کنید مجبورید طبق قوانین و سلیقه صاحب زمین عمل کنید.
انتخاب شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام، اینستاگرام و توییتر برای انتشار مطالب مصداق همین قضیه است. شما ناچارید طبق ضوابط این پلتفرم‌ها عمل کنید. یک شبکه محدودیت کاراکتر دارد، دیگری امکان لینک‌دهی را محدود می‌کند و دیگری ممکن است بدون‌دلیل صفحه شما را مسدود کند. سرویس‌های وبلاگ‌نویسی مثل ویرگول یا مدیوم نیز اگرچه محدودیت شبکه‌های اجتماعی را ندارند اما همچنان تملک کامل را از شما سلب می‌کنند.
بهتر است از پلتفرم‌هایی استفاده کنید که همه چیز تحت کنترل شما باشد. پیشنهاد می‌کنم از سایت شخصی با هاست و دامنه اختصاصی استفاده کنید.
مهم‌ترین اصول باغبانی دیجیتال
⛔ باغ‌های دیجیتال بر جمع‌آوری هدفمند داده‌ها تمرکز دارند نه انباشت اطلاعات؛
🔗 باغ‌های دیجیتال بر اساس لینک‌ها ساماندهی می‌شوند، نه بر اساس زمان؛
🌳 باغ‌های دیجیتال بر تولید محتوای همیشه سبز تاکید دارند نه نوشته‌های گذرا؛
🔁 باغ‌های دیجیتال همواره در حال رشد، تغییر و تحول هستند؛
👀 باغ‌های دیجیتال در معرض دید دیگران قرار دارند؛
ابزارها و منابع راه‌اندازی دیجیتال گاردن
برای بهره‌برداری از دیجیتال گاردن، ابزارهای خاصی وجود دارد که امکانات لازم را فراهم می‌کنند. دیجیتال گاردن نیازمند ابزارهایی است که قابلیت لینک‌دهی، ساخت پایگاه داده و انتشار آسان را داشته باشند. ابزارهای معمولی مانند ورد، وان نت و اور نت به دلیل محدودیت‌هایی که دارند، گزینه‌های مناسبی برای این کار نیستند. در ادامه، به برخی از ابزارهای مناسب برای راه‌اندازی دیجیتال گاردن اشاره می‌شود:
ابسیدین (Obsidian)
نرم افزار ابسیدین با محوریت لینک‌های داخلی و ساخت شبکه اطلاعات طراحی شده است. لینک‌های داخلی علاوه بر اینکه سریع و آسان ساخته می‌شوند، کاملا پویا هستند و جای نگرانی برای لینک‌های شکسته وجود ندارد. ابسیدین مجهز به لینک‌های دوطرفه است و به صورت خودکار لینک‌های ورودی و خروجی را برای شما فهرست می‌کند. همچنین به شما اجازه می‌دهد ساختار کلی مطالب را در قالب یک گراف جذاب مشاهده کنید.
این نرم افزار مجهز به سرویس ابسیدین پابلیش است که با خرید اشتراک آن می‌توانید به راحتی نوشته‌ها را با دامنه اختصاصی منتشر کنید. البته اگر توانایی راه اندازی سایت استاتیک دارید می‌توانید بدون هزینه اضافی با استفاده از سرویس‌هایی مثل کوارتز یا هوگو مطالب خود را منتشر کنید.
نوشن (Notion)
نوشن نیز برای ایجاد دیجیتال گاردن قابل استفاده است، اما تمرکز کمتری روی ساخت شبکه اطلاعات و اتصال مطالب دارد. این ابزار بیشتر روی ساخت پایگاه داده تاکید دارد و این کار را سریع‌تر و راحت‌تر از ابسیدین انجام می‌دهد. در نوشن اطلاعات شما فقط روی سرورهای نوشن ذخیره می‌شود و شما دسترسی محلی به داده‌ها ندارید. امکان انتشار عمومی یادداشت‌ها وجود دارد، اما دامنه اختصاصی ارائه نمی‌شود و تنها یک لینک عمومی در اختیار شما قرار می‌گیرد.
البته باتوجه‌به محدودیت نوشن در اتصال و انتشار نوشته‌ها ساختن دیجیتال گاردن در این نرم‌افزار چندان آسوده نیست. نوشن می‌تواند برای یادداشت‌برداری معمولی یا استفاده از روش‌های دیگر مثل PARA Method کاربرد بیشتری داشته باشد.
روم ریسرچ (Roam Research)
روم ریسرچ نیز مانند ابسیدین بر اساس لینک‌های داخلی طراحی شده است. این ابزار به شما اجازه می‌دهد تا به راحتی یادداشت‌ها و اطلاعات خود را به یکدیگر مرتبط کنید و یک شبکه اطلاعاتی پویا بسازید.
ابزارهای دیگر
ابزارهای دیگری هم وجود دارند که می‌توانند برای ایجاد دیجیتال گاردن مناسب باشند مانند MediaWiki و TiddlyWiki. اگر قصد دارید اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید، می‌توانید با مراجعه به یادداشت ابزارها و منابع باغبانی دیجیتال فهرست کاملی از منابع قابل استفاده برای راه اندازی دیجیتال گاردن را مشاهده کنید.
دیجیتال گاردن برای چه کسی مناسب است؟
حالا که شناخت خوبی در مورد دیجتال گاردن پیدا کردید قبل از دست به کار شدن برای راه اندازی دیجیتال گاردن لازم است با خودتان تامل کنید. آیا این روش برای شما مناسب است؟ آیا نیاز شما را بر طرف می‌کند؟ شاید روش‌های دیگر برای کار شما بهینه تر و کارآمد تر باشند.
در شخصیت شما در یادداشت برداری اشاره کردم افراد به طورکلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- معمارها: آنها از برنامه‌ریزی و طراحی فرایندها لذت می‌برند و دنبال ابزاری هستند تا ایدههای خود را ساختارمند کنند.
- کتابدارها: آنها دنبال جمع‌آوری و ساخت فهرستی از منابع هستند و به ابزاری نیاز دارند که به‌آسانی ایدههای خود را بازیابی کنند.
- باغبان‌ها: آنها از بررسی و ارتباط دادن افکار مختلف به یکدیگر لذت می‌برند و دنبال ابزاری هستند تا به‌راحتی ایدههای خود را پرورش دهند.
دیجیتال گاردن سیستمی است که برای باغبان‌ها طراحی شده است و امکاناتی را در اختیارشان قرار می‌دهد که باعث رشد و پرورش افکار آنها می‌شود. اگر نیاز و شخصیت آموزشی شما با این دسته همخوانی بیشتری دارد می‌توانید از این روش استفاده کنید.
از باغبان‌های باتجربه الهام بگیرید
اگر در ابتدای مسیر ایجاد دیجیتال گاردن هستید دنبال کردن باغبان‌های باتجربه می‌تواند بسیار مفید باشد. افرادی که مدت‌هاست در این حوزه فعالیت می‌کنند، می‌توانند الگوی خوبی برای شما باشند. صفحات و نوشته‌های آنها را دنبال کنید و از روش‌ها و سبک‌های آنها الهام بگیرید.
اگر قصد دارید در مورد دیجیتال گاردن بیشتر مطالعه کنید می‌توانید مقالات زیر رو دنبال کنید:
مطالب مرتبط
نوشته‌های مرتبط با این موضوع را می‌توانید در 📝 یادداشت برداری مشاهده کنید.