شخصیت شما در یادداشت برداری: باغبان، معمار یا کتابدار

ممکن است تصور شود همه افراد از شیوۀ یکسان و مشابهی برای یادداشت برداری استفاده می‌کنند، اما واقعیت این است که هر فرد روش و سبک خاص خود را در این زمینه دارد. این تفاوت‌ها می تواند تحث تاثیر عوامل مختلفی مانند اهداف و نیازهای هر فرد یا شخصیت و نگرش او شکل بگیرد.

برخی افراد به سازماندهی و دسته‌بندی اطلاعات علاقه دارند، در حالی که دیگران به خلاقیت و تولید ایده‌های جدید توجه کنند. یا برای بعضی‌ها یادداشت‌برداری وسیله‌ای برای جمع‌آوری و ذخیره اطلاعات است، در حالی که گروهی دیگر آن را به عنوان ابزاری برای تفکر و ایده‌پردازی می‌بینند.

این تفاوت‌ها نه تنها در روش‌ها و سیستم‌های یادداشت‌برداری، بلکه در نوع ابزارها و تکنیک‌هایی که افراد برای این منظور انتخاب می‌کنند نیز منعکس می شود.

در این نوشته ضمن بررسی این تفاوت‌ها، با سه تیپ شخصیتی مختلف در زمینۀ یادداشت برداری آشنا خواهیم شد.

سه تیپ شخصیتی

دسته بندی که در این نوشته از آن صحبت می‌کنیم بر پایه یک استعاره جالب شکل گرفته است. جرج ریموند مارتین نویسندگان را بر اساس نحوه تعامل‌شان با افکار و ایده‌ها به دو دسته‌ی معمار‌ها و باغبان‌ها تقسیم می کند:

جرج ریموند مارتین

I think there are two types of writers, the architects and the gardeners.

The architects plan everything ahead of time, like an architect building a house. They know how many rooms are going to be in the house, what kind of roof they’re going to have, where the wires are going to run, what kind of plumbing there’s going to be. They have the whole thing designed and blueprinted out before they even nail the first board up.

The gardeners dig a hole, drop in a seed and water it. They kind of know what seed it is, they know if planted a fantasy seed or mystery seed or whatever. But as the plant comes up and they water it, they don’t know how many branches it’s going to have, they find out as it grows. And I’m much more a gardener than an architect.

ترجمه

فکر می‌کنم دو نوع نویسنده وجود دارد:

معماران و باغبان‌ها. معماران همه چیز را از قبل برنامه‌ریزی می‌کنند، مانند یک معمار که خانه‌ای می‌سازد. آن‌ها می‌دانند که خانه چند اتاق خواهد داشت، چه نوع سقفی خواهد داشت، سیم‌کشی‌ها کجا قرار خواهند گرفت و لوله‌کشی چگونه خواهد بود. آن‌ها قبل از اینکه اولین تخته را بکوبند، همه چیز را طراحی و نقشه‌کشی می‌کنند.

اما باغبان‌ها یک حفره می‌کنند، یک بذر می‌کارند و آن را آب می‌دهند. آن‌ها تقریباً می‌دانند که چه بذری کاشته‌اند، می‌دانند که بذر فانتزی یا بذر معمایی یا هر چیز دیگری کاشته‌اند. اما وقتی گیاه رشد می‌کند و آن را آب می‌دهند، نمی‌دانند که چند شاخه خواهد داشت، بلکه با رشد گیاه این را می‌فهمند.

Translated by ChatGPT

مارتین در توصیف نویسندگان و خالقان محتوا از دو تیپ شخصیتی استفاده می‌کند که هر یک رویکرد متفاوتی نسبت به مدیریت اطلاعات دارند. این استعاره به مرور زمان توسط افراد مختلف گسترش یافته و به یکی از چارچوب‌های محبوب برای درک تفاوت‌های شخصیتی در زمینه یادداشت‌برداری تبدیل شده است.

به عنوان مثال آن لکانف (Anne Le Cunff) در این مقاله تیپ شخصیتی دیگری با عنوان کتابدار به این استعاره اضافه کرده است. کتابدارها نقش انباردارها را دارند؛ آن‌ها همه چیز را علامت‌گذاری و دسته‌بندی می‌کنند تا در آینده دسترسی سریع‌تری داشته باشند. آن‌ها تمایل دارند بخش‌های مفید و جالب را ذخیره کنند.¹

با این حساب می‌توان گفت برای یادداشت برداری سه تیپ شخصیتی وجود دارد:

۱. معمارها

معمارها افرادی هستند که از برنامه‌ریزی و طراحی فرآیندها لذت می‌برند. آن‌ها به ایجاد سیستم های منظم و منطقی برای مدیریت اطلاعات اهمیت می‌دهند.

یکی از سیستم‌های محبوب برای معمارها سیستم ساختن مغز دوم (BASB) است. این سیستم به افراد کمک می‌کند تا یک پایگاه داده شخصی و سازماندهی شده از اطلاعات و ایده‌های خود ایجاد کنند که به راحتی قابل دسترسی و استفاده باشد.

نرم‌افزار Notion یکی از ابزارهای قدرتمند و چندمنظوره‌ای است که به معمارها اجازه می‌دهد تا اطلاعات خود را در قالب پایگاه‌های داده سازماندهی کنند.

۲. باغبان‌ها

باغبان‌ها افرادی هستند که از ارتباط دادن افکار مختلف به یکدیگر لذت می‌برند. آن‌ها به جای تمرکز بر ساختارهای منضبط و از پیش تعریف شده، بیشتر به پرورش و رشد ایده‌ها علاقه دارند. باغبان‌ها معمولاً ترجیح می‌دهند اطلاعات خود را به مرور زمان و با توجه به نیازها و تجربیات جدید به‌روزرسانی کنند. آن‌ها به جای اینکه یک سیستم سفت و سخت برای یادداشت‌برداری داشته باشند، به دنبال ابزارهایی هستند تا ایده‌های خود را بدون محدودیت پرورش دهند.

یکی از رویکردهای مناسب برای باغبان‌ها سیستم دیجیتال گاردن است. زتلکاستن(Zettelkasten) نیز یک روش مشابه است که آنها اجازه می‌دهد یادداشت‌های خود را به هم پیوند دهند و شبکه‌ای از ایده‌ها و اطلاعات مرتبط ایجاد کنند.

نرم‌افزار ابسیدین(Obsidian) یک گزینه بسیار مناسب برای باغبان‌ها است. این نرم‌افزار امکان مدیریت یادداشت‌ها به صورت شبکه‌ای را فراهم می‌کند و به باغبان‌ها اجازه می‌دهد تا ارتباط بین ایده‌ها و افکار خود را به خوبی دنبال کنند.

۳. کتابدارها

کتابدارها افرادی هستند که به جمع‌آوری، سازماندهی و دسته‌بندی اطلاعات علاقه دارند. آنها به نگهداری دقیق و منظم محتوا اهمیت می‌دهند و تمایل دارند همه چیز را به شکلی سازمان‌یافته گردآوری کنند تا بتوانند در آینده دسترسی سریع‌تری به آنها داشته باشند.

یکی از روش‌های مناسب برای کتابدارها روش فیش‌برداری است. روش کرنل نیز یکی دیگر از رویکردهایی است که به کتابدارها کمک می‌کند تا یادداشت‌های خود را به شکلی سیستماتیک دسته‌بندی کنند.

نرم افزار هایی مثل Evernote یا OneNote ابزار مناسبی برای کتابدارها هستند. این نرم‌افزارها امکان جمع‌آوری و سازماندهی اطلاعات در قالب یادداشت‌ها، دفاتر و دسته‌بندی‌های مختلف را فراهم می‌کنند.

بنابراین پیش از شروع به یادداشت برداری لازم است خودتان را ارزیابی کرده و نیازهای تان را مشخص کنید. سپس روشی را انتخاب کنید که بیشترین تطابق را با شخصیت آموزشی شما داشته باشد. هر شخصیت مزایا و معایب خاص خود را دارد و شناخت این تفاوت‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا فرآیند یادداشت‌برداری خود را بهبود بخشیده و به اهداف خود نزدیک‌تر شوید.

البته در مورد این مسئله ملاحظاتی وجود دارد:

اول. این سه مورد مانعة الجمع نیست. یعنی ممکن است سبک ترجیحی شما ترکیبی از این موارد باشد. مثل کتابدار‌ها بایگانی کنید، مثل باغبان‌ها پرورش دهید و مثل معمارها برای همه چیز برنامه ریزی کنید.

دوم. این استقراء تام نیست. یعنی ممکن است علاوه بر این سه مورد سبک دیگری وجود داشته باشد که هماهنگی بیشتری با شخصیت شما دارد. پس اگر سبک ترجیحی شما جزو این سه مورد نبود جای نگرانی نیست، باید بگردید و یک سبک چهارم برای خودتان تعریف کنید.

سوم. سبک های یادگیری به مرور زمان تغییر می کنند. سبک یادگیری شما از بدو تولد تا روز مرگ یکسان نخواهد بود. ممکن است مدتی مثل کتابدارها عمل کنید و بعد از چند سال به باغبانی تمایل پیدا کنید.²

چهارم. این سبک ها لزوما ارتباط مستقیمی با میزان یادگیری شما ندارد. علی‌رغم رایج بودن بحث سبک یادگیری در منابع علمی اما برخی کارشناسان در مورد مفید بودن این بحث تردید دارند. اینکه شما علاقه دارید همه مطالب را ذخیره و آرشیو کنید یا به دنبال پروش‌دادن ایده‌ها باشید صرفا ترجیح شما در یادداشت‌برداری است و تاثیر مسقیمی در یادگیری شما ندارد.³

البته این به این معنا نیست که اصلا نباید سبک‌های یادگیری را دنبال کنیم. بدون تردید ما نسبت به بعضی از سبک‌ها گرایش بیشتری داریم و آن‌ها را در برابر سایر ‌سبک‌ها راحت‌تر و آسان‌تر می‌یابیم. پس ترجیح می دهیم سبک های دشوار و خسته کننده را کنار گذاشته و از روشی استفاده کنیم که فشار کمتری بر ما وارد کند.⁴

بنابراین اگر بخواهیم عمیق‌تر به این مسئله نگاه کنیم باید بین سبک مناسب برای یادگیری و سبک ترجیحی تمایز قائل شویم. ممکن است سبکی مورد علاقه ما باشد اما مناسب ترین سبک برای یادگیری نباشد.

مطالب مرتبط

نوشته‌های مرتبط با این موضوع را می‌توانید در 📝 یادداشت برداری مشاهده کنید.

Footnotes

1. تیاگو فورته (Tiago Forte) نیز در این مقاله سبک چهارمی با عنوان دانش آموز اضافه کرده است. ↩

2. رجوع کنید به یادگیری موثر و رشد فردی تحصیلی از دکتر آذرخش مکری. (00:11:22) ↩

3. رجوع کنید به درس انواع سبک های یادگیری چه هستند و چه کاربردی دارند؟ از سایت متمم. ↩

4. رجوع کنید به گفت‌ و گو با محمدرضا شعبانعلی از کانال یوتیوب کارنکن. (01:50:00) ↩