لایه‌بندی مطالب

یکی از مشکلات پیچیده و نامفهوم بودن متن نوشته هاست. گاهی به خاطر حضور ذهنی که موقع نگارش مطالب داشتیم به قدری محتوا را موجز و فشرده نوشتیم که نمی توانیم مفهوم آن را درک کنیم. بعضی مواقع هم به قدر مطالب مفصل و مبسوط نوشته شده که باید زمان زیادی صرف کنیم تا مطلب را متوجه شویم و چه بسا مطالبی را مرور کنیم که اصلا نیاز نداشتیم آن ها را بازخوانی کنیم.

یک تکنیک ساده برای حل این مشکل استفاده از لایه بندی مطالب است. باید باید سطوح مختلفی را تعریف کنیم و به تدریج یادداشت را خلاصه کنیم. در لایه اول عصاره و چکیده مطلب را در حد یک جمله یا یک پاراگراف کوتاه بنویسیم. در لایه دوم به سر فصل ها و ایده های اصلی اشاره کنیم و خلاصه ای کوتاه از آن بنویسیم. در لایه سوم مفصل تر جزئیات را شرح بدهیم طوری که برای هر کسی قابل فهم باشد.¹

لایه بندی مطالب هم جلوی اتلاف وقت را میگیرد هم کمک میکند مطالب را به راحتی درک کنیم. با توجه به لایه های اول و دوم میتوانیم یک دید کلان نسبت به موضوعات مطرح شده پیدا کنیم و دقیقا سراغ مطلبی برویم که به آن نیاز داریم. با کمک لایه های بعدی هم میتوانیم آگاهی کامل و دقیقی از مفاهیم آن کسب کنیم.

درست مانند نقشه‌های دیجیتالی که هر چه زوم کنیم جزیئات بیشتری را نشان می دهد. در نگاه اول فقط اسم کشور ها و شهر ها دیده میشویم. اگر کمی زوم کنیم می توانیم بزرگ‌راه ها و مسیرهای اصلی را بینیم و هرچه بیشتر زوم کنیم جزیات بیشتری را میتوانیم مشاهده کنیم.²

پیشنهاد هایی برای لایه‌بندی مطالب

استفاده از قیف اطلاعات

برای خلاصه سازی تدریجی می توانید از روش قیف اطلاعات استفاده کنید.³ به این صورت که اول یک متن مفصل بنویسید و هر مطلبی که فکر میکنید لازم است را یادداشت کنید. بعد دوباره متن را مرور کنید و زوائدش را حذف کنید. ببینید چه نکاتی را میتوانید حذف کنید طوری که مفهوم اصلی صدمه نبیند. همین طور مرحله به مرحله پیش بروید تا برسید به چکیده و عصاره مطلب. مشابه فرایندی که در نوشتن چکیده مقاله انجام می شود. چکیده آخرین متنی است که نوشته می شود اما در اولین صفحه مقاله قرار می گیرد.

تقویت مهارت لیدنویسی

لیدنویسی معمولا در حوزه خبرنگاری و روزنامه نگاری مطرح می شود. خبرنگاران مهم ترین و جذاب ترین قسمت خبر را در پاراگراف اول می نویسند. هرچند این کار عموما برای ترغیب مخاطب انجام می شود اما فقط اختصاص به این زمینه ندارد. در واقع شما با تقویت مهارت لید نویسی یاد میگیرید مطالب را از یک زاویه دیگر نگاه کنید تا بتوانید برای بیرون کشیدن خلاصه آن نقاط مهم و اساسی آن را شناسایی کنید.

Footnotes

1. رجوع کنید به مقاله خلاصه سازی تدریجی (Progressive Summarization). ↩

2. رجوع کنید به مقاله How to Use Evernote for Your Creative Workflow سرفصل Note Design. ↩

3. رجوع کنید به Information Funnel Method ↩